Poolse golabki

Zonder golabki geen Poolse feestdag. En elke Poolse familie heeft een eigen familierecept. Golabki, dat zijn Poolse gevulde koolrolletjes met tomatensaus. Ik was op zoek naar een leuk recept met kool en kwam ineens golabki (eigenlijk gołąbki) tegen. Meestal gebruiken de Polen voor de koolrolletjes witte kool, maar je kunt net zo goed spitskool, groene kool, Chinese kool of savooiekool gebruiken. Belangrijk is dat je bladeren gebruikt die groot genoeg zijn om te vullen en op te rollen.

Je vult de koolbladeren met gehakt en rijst. Maar omdat ik tegenwoordig vaker koolhydraatarm (low carb) eet, heb ik de rijst vervangen door bloemkoolrijst. Eet je niet koolhydraatarm, dan kun je voor dit recept dus gewoon normale gekookte rijst gebruiken in plaats van de bloemkoolrijst. En wil je vegetarische variant: vervang dan het gehakt door gehakte champignons.

Golabki betekent letterlijk ‘kleine duifjes’. Dat slaat op de vorm van de gevulde koolrolletjes die je oprolt en in de ovenschotel verder afbakt. Zonder golabki geen Poolse feestdag. En elke Poolse familie heeft een eigen familierecept.

Ingrediënten (voor zo’n 10 koolrolletjes)

  • 1 witte kool
  • 1 middelgrote ui, gesnipperd
  • 1 knoflookteentje, gesnipperd
  • 200gr bloemkoolrijst, gewokt (of 100gr rijst, gekookt)
  • 300gr rundergehakt (de Polen gebruiken varkensgehakt, maar ik prefereer rundergehakt)
  • 1 liter bouillon (kip, kalfs- of groentenbouillon)
  • Zout, versgemalen peper en een snufje pimentpoeder
  • 2EL olijfolie (voor de bloemkoolrijst en voor het gehakt)
  • 75gr zure room

Voor de tomatensaus:

  • 1EL olijfolie
  • 1 blok tomatenblokjes
  • 1 ui, gesnipperd
  • 1 knoflookteentje, gesnipperd
  • 100ml bouillon (kip, kalfs- of groentenbouillon)
  • 1TL tijm
  • 75ml (kook-/slag-)room
  • Zout en versgemalen peper
golabki betekent kleine duifjes

Duifje
Golabki betekent letterlijk ‘kleine duifjes’. Dat slaat op de vorm van de gevulde koolrolletjes die je oprolt en in de ovenschotel verder afbakt. Je spreekt het een beetje uit als go-wob-stji. Elke Pool kent dit gerecht en het wordt op grote feesten geserveerd. Golabki is verwant aan bijvoorbeeld de Griekse dolma’s / dolmades en Turkse sarma (met rijst en gehakt of schapenvlees gevulde druivenbladeren). Oorspronkelijk komt golabki uit de OekraïIense stad Ternopol en werd gemaakt van grutten en aardappelen en geserveerd met Kerst.

Bereiding

  1. Verwarm de oven voor op 175 graden.
  2. Snij het hart uit de kool en haal voorzichtig de buitenste bladeren van de kool. Blancheer ze in ruim water met zout één voor één of per twee ca. 3 minuten zodat ze gaar en slap worden. Je moet ze straks kunnen oprollen. Laat ze afkoelen en snij de harde nerf eruit of strijk de bladeren een beetje glad. Ik heb voor het zacht maken van de nerf een schnitzelhamer gebruikt.
  3. Wok de bloemkoolrijst een paar minuten in 1EL olijfolie. Als je gewone rijst gebruikt: kook de rijst volgens de gebruiksaanwijzing gaar en giet af.
  4. Fruit ui en knoflook een paar minuten. Voeg het gehakt toe en bak in drie minuten rul.
  5. Meng het gehaktmengsel en de (bloemkool)rijst en breng op smaak met zout, peper en pimentpoeder.
  6. Neem twee eetlepels van het gehakt-(bloemkool)rijstmengsel en schep het in een spitskoolblad. Als dat te klein wordt omdat je de nerf uit de bladeren hebt gesneden, gebruik je twee of meer helften per rolletje. Vouw de buitenkanten van het blad naar binnen en rol de blaadjes op tot een pakketje van 6 à 8cm lengte. Leg alle koolrolletjes in een ovenschaal, met de gladde kant naar boven en de gevouwen kant naar beneden.
  7. Giet een liter bouillon in de ovenschaal (of meer of minder, afhankelijk van de grootte van je overschaal!). De koolrolletjes moeten ongeveer voor de helft onderstaan. Dek de schaal af met aluminiumfolie en gaar in 60 minuten in de oven.
    Tip: je kunt als basis voor je bouillon het water gebruiken waarin je de koolbladeren hebt geblancheerd als je er een bouillonblokje bij doet. PS Ik lees qua gaartijd alles van 25 minuten tot twee uur. Omdat ik de koolbladeren 3 minuten blancheer en ook het gehakt bak (waardoor het wat meer smaak krijgt), is twee uur zeker niet nodig.
  8. Maak ondertussen de tomatensaus. Fruit ui en knoflook een paar minuten. Voeg het blikje tomatenblokjes, 75ml bouillon, de room en de tijm toe. Laat in 15-20 minuten indikken tot een mooie volle tomatensaus. Breng op smaak met zout en peper.

Variaties:

  • Je kunt door het gehakt ook kleine blokjes champignons mengen en er peterselie bij doen. Daarna de (bloemkool)rijst erbij doen.
  • Of je serveert er een champignonroomsaus bij in plaats van een tomatensaus.
  • En als je van het bovenstaande recept het gehakt vervangt door kleine gebakken blokjes champignon, heb je een vegetarische variant!

Serveren
Schep wat tomatensaus op de borden en leg de koolrolletjes op de tomatensaus (2 à 3 p.p.). Geef er een lekkere klodder zure room bij. Geef er desgewenst een frisse groene salade of een komkommersalade bij. Polen geven er wel aardappelen bij, maar dat is wat mij betreft te veel en niet nodig.

Tip: Je kunt deze koolrolletjes prima bewaren en de volgende dag opwarmen of even in de pan bakken.

Wijntip: een niet al te krachtige rode wijn zonder (lange) houtrijping met wat zuren. Denk aan gamay/Beaujolais, pinot noir, sangiovese/Chianti, bobal.

Jeść smacznie i zdrowo! Eet lekker en gezond.

koolbladeren voor golabki snijden